ده روند برتر فناوری استراتژیک گارتنر برای سال 2023

ترجمه و تالیف: یاسمن حسینی

گارتنر، فهرستی از ده روند فناوری استراتژیک برتر را که سازمان‌ها باید در سال 2023 بررسی کنند، اعلام کرد. هدف از پیگیری این روندها آن است که آگاهی ما نسبت به تکنولوژی‌هایی که در تحولات آینده نقش دارند، افزایش یابد تا بدانیم که روندهای فناوری استراتژیک چگونه بر اهداف تجاری تأثیر می‌گذارند، مشخصات فنی این فناوری‌ها چیست و عملکرد آنها چگونه است، استفاده از آنها چه مزایایی دارد و برای اجرایی کردن آنها باید چه اقداماتی انجام داد. ضمنا، فناوری از طریق افزایش کارایی به کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد کسب‌وکارها کمک می‌کند. پس در این شرایط، برخی از کسب‌وکارها مشتاق کاهش هزینه در سال آینده هستند، ولی برخی دیگر انتظار رشد سرسام آور را دارند و گروه سوم به سادگی در حال نوآوری در حوزه کاری خود هستند و سه راه برای دستیابی به این هدف، بهینه‌سازی، مقیاس‌بندی و پیشرو بودن است.

فرانسیس کاراموزیس، معاون تحلیلگر برجسته در گارتنر، می‌گوید: ((بسیاری از این فناوری‌ها باید با هم ترکیب شوند تا مشتری بتواند آنها را عملی کند و ما هم انتظار نداریم که مشتری با همه این ده فناوری کارهای خود را انجام دهد)).

ده روند برتر فناوری استراتژیک گارتنر در سال 2023 که در ادامه به شرح آنها نیز خواهیم پرداخت عبارتند از:

1. فناوری پایدار (Sustainable Technology)
2. متاورس (Metaverse)
3. سوپر اپلیکیشن‌ها (Super apps)
4. هوش مصنوعی تطبیقی (Adaptive AI)
5. سیستم ایمنی دیجیتال (Digital Immune System)
6. قابلیت مشاهده‌پذیری کاربردی (Applied Observability)
7. اعتماد هوش مصنوعی، مدیریت ریسک و امنیت (AI TRISM) (AI Trust, Risk and Security Management (AI TRISM) )
8. پلتفرم های ابری صنعت (Industry Cloud Platforms)
9. مهندسی پلتفرم (Platform Engineering)
10. درک میزان ارزش فناوری‌های بی‌سیم (Wireless-Value Realization)

 

فناوری پایدار (Sustainable Technology)

در نظرسنجی اخیر گارتنر، مدیران عامل گزارش دادند که مدیران باید روی راه‌حل‌های نوآورانه‌ای که برای دستیابی به اهداف پایداری طراحی شده‌اند، سرمایه‌گذاری بیشتری کنند و این موضوعات تحت تأثیر انتظارات و مقررات زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) قرار دارند. برای انجام این کار، سازمان‌ها به یک چارچوب فناوری پایدار جدید نیاز دارند که بهره‌وری انرژی و مواد و خدمات فناوری اطلاعات را افزایش ‌دهد، پایداری سازمان را از طریق فناوری‌هایی مانند قابلیت ردیابی، تجزیه و تحلیل، انرژی‌های تجدیدپذیر و هوش مصنوعی امکان‌پذیر ‌سازد و از راه‌حل‌های فناوری اطلاعات برای کمک به مشتریان برای دستیابی به اهداف پایداری خود استفاده کند. به عنوان مثال در این زمینه می‌توان به Stora Echo که روی مشارکت هوش مصنوعی برای پایداری کار می‌کند و Deliver Fund که از فناوری برای مبارزه با قاچاق استفاده می‌کند، اشاره نمود.

متاورس (Metaverse)

متاورس یکی از مفاهیم جذاب و پرمخاطب رایج در سال 2022 بود که می‌تواند برای افراد مختلف معنای متفاوتی داشته باشد. گارتنر، در روندهای خود، آن را به عنوان یک فضای مشترک سه بعدی مجازی تعریف می‌کند که با افزایش همگرایی واقعیت فیزیکی و دیجیتالی ایجاد شده است. امّا علیرغم فشار بازاریابی بزرگ شرکت مادر فیس بوک متا، گارتنر انتظار دارد که یک متاورس کامل مستقل از دستگاه باشد و متعلق به یک فروشنده واحد نباشد. بلکه این یک اقتصاد مجازی برای خود داشته باشد که توسط ارزهای دیجیتال و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) فعال ‌شود.

علاوه بر این فرانسیس کاراموزیس معتقد است که کارکرد متاورس بیشتر در مورد ایجاد شهرت برای نوآوری است. امّا سازمان‌ها از متاورس برای موارد مختلفی از جمله خدمات مشتری، نفوذ برند، رویدادها و فضاهای خرده‌فروشی استفاده می‌کنند. ضمنا سازمان‌ها باید روی فناوری‌هایی سرمایه گذاری کنند که به پیشبرد این امر در حال حاضر کمک می‌کند. علاوه بر آن نمونه‌هایی که او ارائه کرد شامل JP Morgan Chase است که Decentraland، اولین بانک متاورس را ساخت و همچنین مربوط به شرکت زیمنس هست که با انویدیا برای ساختن متاورس صنعتی مبتنی بر دوقلوهای دیجیتال و اینترنت اشیا با هدف کاهش هزینه طراحی همکاری کرده است.

علاوه بر آن گارتنر پیش‌بینی می‌کند که در طول پنج سال آینده از هر پنج سازمان بزرگ که به دنبال افزایش درآمد هستند دو سازمان و تا سال 2027، بیش از 40 درصد از سازمان‌های بزرگ در سراسر جهان از ترکیبی از Web3، واقعیت افزوده ابری (AR cloud) و دوقلوهای دیجیتال (digital twins) در پروژه‌های مبتنی بر متاورس با هدف افزایش درآمد استفاده خواهند کرد.

سوپر اپلیکیشن‌ها (Super apps)

یک سوپراپ ویژگی‌های یک برنامه، یک پلتفرم و یک اکوسیستم را در یک برنامه ترکیب می‌کند. این نه تنها مجموعه‌ای از عملکردهای خاص خود را دارد بلکه بستری را برای اشخاص ثالث فراهم می‌کند تا برنامه‌های کوچک خود را توسعه دهند و منتشر کنند. گارتنر پیش‌بینی می‌کند که تا سال 2027 بیش از 50 درصد از جمعیت جهان کاربران فعال روزانه چندین ابراپ‌افزار خواهند بود. کاراموزیس هم در مورد این موضوع می‌گوید: ((اگرچه بیشتر نمونه‌های سوپراپلیکیشن‌ها برنامه‌های موبایل هستند امّا این مفهوم را می‌توان برای برنامه‌های کلاینت دسکتاپ مانند Microsoft Teams و Slack نیز به کار برد. پس با توجه به این نکته یک ابراپ می‌تواند چندین برنامه را برای استفاده مشتری یا کارمند ادغام و جایگزین کند)).

وی افزود: ((در حال حاضر 15 سوپراپ با بیش از 2.6 میلیارد کاربر فعال وجود دارد اما این فرصت برای دیگران هم وجود دارد که چنین برنامه‌هایی را بسازند. به عنوان مثال می‌توان به Pay Pay در ژاپن اشاره کرد که 50 میلیون کاربر برای اکوسیستم پرداخت یکپارچه خود دارد و Tata Neu در هند که تجربه خرید شخصی با همه چیز از بلیط هواپیما گرفته تا بررسی سلامت را ارائه می‌دهد)).

هوش مصنوعی تطبیقی (Adaptive AI)

هدف سیستم‌های هوش مصنوعی تطبیقی، بازآموزی مداوم مدل‌ها و یادگیری در محیط‌های گوناگون در زمان اجرا و توسعه بر اساس داده‌های جدید برای تطبیق سریع با تغییرات در شرایط دنیای واقعی است که در طول توسعه اولیه پیش‌بینی نشدند یا در دسترس نبودند. آنها از بازخورد بلادرنگ برای تغییر یادگیری خود به صورت پویا و تنظیم اهداف استفاده می‌کنند و این باعث می‌شود آنها برای عملیاتی مناسب باشند که در آن تغییرات سریع در محیط خارجی یا تغییر اهداف سازمانی نیاز به پاسخ بهینه دارند.

کاراموزیس هم درباره این موضوع گفت: ((شرکت‌هایی که از هوش مصنوعی تطبیقی ​​استفاده می‌کنند، می‌توانند مدل‌های هوش مصنوعی را 25 درصد سریعتر از همتایان خود عملیاتی کنند. به عنوان مثال استارتاپ بریتانیایی Luffy بر روی یک راه حل لبه برای کنترل دما برای توسعه مواد هیبریدی تمرکز دارد. ارتش ایالات متحده نیز از آموزش رزمی مبتنی بر هوش مصنوعی برای دستیابی به 40٪ زمان یادگیری بهتر استفاده می‌کنند)).

سیستم ایمنی دیجیتال  (Digital Immune System)

هفتاد و شش درصد از تیم های مسئول محصولات دیجیتال اکنون مسئول تولید درآمد نیز هستند. CIOها به دنبال شیوه‌ها و رویکردهای جدیدی هستند که تیم‌های‌شان بتوانند ارزش تجاری بالا را همراه با کاهش ریسک و افزایش رضایت مشتری ایجاد کنند. پس یک سیستم ایمنی دیجیتال چنین نقشه راهی را ارائه می‌دهد. علاوه بر آن، سیستم ایمنی دیجیتال بینش مبتنی بر داده‌ها را در عملیات، آزمایش‌های خودکار و شدید، حل خودکار حوادث، مهندسی نرم‌افزار در عملیات فناوری اطلاعات و امنیت در زنجیره تامین برنامه‌ها را ترکیب می‌کند تا انعطاف‌پذیری و پایداری سیستم‌ها را افزایش دهد. ضمنا گارتنر پیش‌بینی می‌کند سازمان‌هایی که تا سال 2025 در حوزه ایجاد سیستم ایمنی دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند میزان از کار افتادگی سیستم را هم تا 80 درصد کاهش خواهند داد و این به طور مستقیم به درآمد بالاتر منجر خواهد ‌شد. علاوه بر آن، او مثال‌هایی از نحوه برخورد American Airlines با رشد پیچیدگی و افزایش انعطاف‌پذیری عملیاتی و مقیاس‌پذیری و این که چگونه Banco Itau سیستم حل حوادث خود را خودکار کرد، ارائه نمود.

قابلیت مشاهده‌پذیری کاربردی (Applied Observability)

داده‌های قابل مشاهده مانند گزارش‌ها، ردیابی‌ها، تماس‌های API، زمان ماندن، بارگیری‌ها و انتقال فایل‌ها انعکاس‌دهنده مصنوعات دیجیتالی شده هستند که در صورت انجام هر نوع اقدامی ظاهر می‌شوند. مشاهده‌پذیری کاربردی، این مصنوعات با رویکرد کاملاً هماهنگ و یکپارچه برای تسریع در تصمیم‌گیری سازمانی قابل مشاهده و ارائه است. کاراموزیس به این موضوع اشاره کرد: ((مشاهده‌پذیری کاربردی، سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا از داده‌های بدست آمده خود برای بیان مزیت رقابتی‌شان بهره‌برداری کنند زیرا به جای اهداف، اهمیت استراتژیک داده‌های مناسب در زمان مناسب برای اقدام سریع بر اساس اقدام‌های تایید شده ذینفعان افزایش می‌یابد و هنگامی که آنها به صورت استراتژیک و برنامه‌ریزی‌شده و با موفقیت اجرا می‌شوند مشاهده‌پذیری کاربردی، قوی‌ترین منبع تصمیم‌گیری مبتنی بر داده است.

وی افزود: ((برای بهینه‌سازی عملیات، سازمان‌ها باید بر روی مشاهده‌پذیری کاربردی تمرکز کنند. این به معنای آن است که از داده‌های خام شروع کنند، تجزیه و تحلیل اضافه نمایند و به سمت تصمیم‌های مبتنی بر داده حرکت کنند)). ضمنا او به این موضوع اشاره کرد که: این روند در مورد وضوح است نه خلاقیت. به عنوان مثال تسلا در تگزاس، بیمه را بر اساس رفتار عملی ارائه می‌دهد، نه پیش‌بینی. علاوه بر آن، مدیریت کشتی Klaveness با بهره‌گیری از این روش توانست هزینه‌های عملیاتی را از طریق استفاده از داشبورد و ردیابی انواع اندازه‌گیری‌های اساسی کاهش دهد.

اعتماد هوش مصنوعی، مدیریت ریسک و امنیت (AI TRISM) (AI Trust, Risk and Security Management (AI TRISM) )

بسیاری از سازمان‌ها برای مدیریت ریسک‌های هوش مصنوعی آمادگی کافی ندارند. یک نظرسنجی گارتنر در ایالات متحده، بریتانیا و آلمان نشان داد که 41 درصد از سازمان‌ها نقض حریم خصوصی هوش مصنوعی یا حادثه امنیتی را تجربه کردند. با این حال، همان نظرسنجی نشان داد که سازمان‌هایی که به طور فعال ریسک، حریم خصوصی و امنیت هوش مصنوعی را مدیریت می‌کنند به نتایج پروژه‌های هوش مصنوعی بهتری دست یافتند. بسیاری از پروژه‌های هوش مصنوعی آنها از وضعیت اثبات مفهوم به تولید منتقل شدند و نسبت به پروژه‌های هوش مصنوعی در سازمان‌هایی که به طور فعال این عملکردها را مدیریت نمی‌کردند ارزش تجاری بیشتری کسب کردند. سازمان‌ها نیز باید قابلیت‌های جدیدی را برای اطمینان از قابلیت اطمینان، قابل اعتماد بودن، امنیت و حفاظت از داده‌ها پیاده‌سازی کنند. مدیریت اعتماد، ریسک و امنیت هوش مصنوعی (TRISM) به شرکت‌کنندگان از واحدهای تجاری مختلف نیاز دارد تا برای اجرای اقدامات جدید با یکدیگر همکاری کنند.

ضمنا او خاطرنشان کرد که: ((نیمی از مدل‌های هوش مصنوعی به دلیل عدم اعتماد و عدم تطابق با مسائل امنیت و حریم خصوصی هرگز وارد تولید نمی‌شوند. پس توجه به این موضوع‌ها نیز در توسعه مدل مهم است)).

پلتفرم‌های ابری صنعت (Industry Cloud Platforms)

پلتفرم‌های ابری صنعت ترکیبی ازSaaS  پلتفرم‌هایی مانند سرویس (PaaS) و زیرساخت با ‌عنوان سرویس (IaaS) را ارائه می‌دهند که مجموعه‌ای از قابلیت‌های مدولار مخصوص صنعت را برای پشتیبانی از موارد استفاده تجاری خاص در صنعت ارائه می‌کنند. شرکت‌ها هم از قابلیت‌های بسته‌بندی شده پلتفرم‌های ابری صنعتی به‌عنوان بلوک‌های سازنده در حالی که از قفل شدن اجتناب می‌کنند، می‌توانند برای ایجاد ابتکارات تجاری دیجیتال منحصر به فرد و متمایز، ارائه چابکی، نوآوری و کاهش زمان از آن استفاده کنند. گارتنر پیش‌بینی می‌کند که تا سال 2027، بیش از 50 درصد از شرکت‌ها از پلتفرم‌های ابری صنعت برای تسریع ابتکارات تجاری خود استفاده خواهند کرد. ضمنا کاراموزیس به عنوان نمونه به Intermountain Healthcare که در حال ایجاد یک پلتفرم مراقبت‌های بهداشتی است و همچنین به Goldman Sachs که با AWS برای ایجاد یک ابر مالی برای داده ها همکاری کرده‌است، اشاره نمود.

مهندسی پلتفرم (Platform Engineering)

مهندسی پلتفرم رشته ساخت و راه‌اندازی پلتفرم‌های توسعه‌دهنده داخلی سلف سرویس برای تحویل نرم‌افزار و مدیریت چرخه عمر است. هدف از مهندسی پلتفرم بهینه‌سازی تجربه توسعه‌دهنده و تسریع در تحویل ارزش مشتری توسط تیم‌های محصول است. ضمنا گارتنر پیش‌بینی می‌کند که ۸۰ درصد از سازمان‌های مهندسی نرم‌افزار تا سال ۲۰۲۶ تیم‌های پلتفرمی ایجاد خواهند کرد و ۷۵ درصد آن‌ها شامل پورتال‌های سلف سرویس توسعه‌دهنده خواهند بود. به عنوان مثال می‌توان به پلتفرمی که توسط آدیداس برای استانداردسازی فعالیت‌های رایج ساخته شده‌است، اشاره کرد.

درک میزان ارزش فناوری‌های بی‌سیم (Wireless-Value Realization)

همواره شرکت‌ها از طیفی از راه‌حل‌های بی‌سیم برای پاسخگویی به انواع نیازها شامل Wi-Fi در دفتر، خدمات برای دستگاه‌های تلفن همراه تا خدمات کم مصرف و حتی اتصال رادیویی استفاده خواهند کرد در حالی که هیچ فناوری واحدی بر آن تسلط نخواهد داشت. گارتنر هم پیش‌بینی می‌کند که تا سال 2025، 60 درصد شرکت‌ها از پنج یا چند فناوری بی‌سیم به طور همزمان استفاده خواهند کرد. پس شبکه‌ها فراتر از اتصال خالص حرکت می‌کنند یا با استفاده از تجزیه و تحلیل داخلی، بینشی را ارائه می دهند و یا سیستم‌های کم مصرف، انرژی را مستقیماً از شبکه برداشت می‌کنند این بدان معنا است که شبکه به منبعی برای ارزش تجاری مستقیم تبدیل خواهد شد.

پس در نهایت، ده گرایش فناوری استراتژیک برتر گارتنر به رفع نیازهای کسب و کارها برای بهینه‌سازی، مقیاس‌پذیری یا پیشرو بودن در بازار کمک می‌کند. علاوه بر آن، روندها به افراد این امکان را می‌دهند که نوآوری فناوری خود را با اهداف استراتژیک آینده شرکت خود هماهنگ کنند. ضمنا سرمایه‌گذاری در فناوری پایدار نیز مزایای عملیاتی و مالی را به همراه دارد و می‌تواند فرصت‌های رشد ایجاد کند.

ترجمه و تالیف: یاسمن حسینی

منابع:

1.  https://www.gartner.com/en/information-technology/insights/top-technology-trends, Your Detailed Guide to the 2023 Gartner 10 Top Strategic Technology Trends

 2.   https://www.gartner.com/en/articles/gartner-top-10-strategic-technology-trends-for-2023, Gartner top 10 strategic technology trends for 2023

3. https://www.ciodive.com/news/gartner-tech-trends-symposium/634251/, 10 Gartner tech trends to watch in 2023

4. https://it-online.co.za/2022/10/19/these-are-the-top-10-strategic-technology-trends-for-2023/, These are the top 10 strategic technology trends for 2023

5. https://www.pcmag.com/news/gartners-top-strategic-technology-trends-for-2023, Gartner’s Top Strategic Technology Trends for 2023